- نادر اردلان
- داراب دیبا
- مرحوم سید هادی میرمیران
سوال:اگر بنا بود از میان آثار ارزشمند تاریخ معماری ایران آثاری را به عنوان معرف تمام عیارهنر معماری ایران برگزینید،کدام آثار را انتخاب می کردید؟
-پیرنیا:در هر کدام از شش شیوه ی تاریخ معماری ایرانی یک شاهکار هست.اما به یاد می آورم که مرحوم مهندس فروغی تعریف می کردکه یک بار در بوزار پاریس مسابقه ای برگزارکردند و از همه پرسیدند که اگر بخواهید خوش تناسب ترین ساختمان جهان را معرفی کنید،چه بنایی را انتخاب می کنید؟که گنبد قابوس برنده شده بود.باید هم میشد،چون حتی کسانی مثل پسران چنگیز هم گفته بودند"این بنا را خراب نکنید،بگذارید باقی بماند تا معلوم شود ما چه چیزهایی را خراب کردیم."
و در واقع این بنا بدون هیچگونه تزئین ،گچبری و ... مظهر تناسب و زیبایی است.
از دیگر شاهکارهای معماری ایرانی نیز می توان به گنبد سلطانیه که البته مجموعه ی کاملی بوده و حالا دیگر نیست اشاره کرد.ساختمان های دوره صفوی مثل کاروانسرای مادر شاه،مدرسه مادر شاه(مدرسه چهار باغ)،بازارچه بلند و همچنین باغ سازی ایرانی نیز در معماری ایرانی متمایز می باشند.